Đọc xong 3 kỳ viết về NL của anh, tôi có cảm nghĩ là anhnói dùm tôi hết tất cả những gì tôi đã nghĩ, đã mến phục, đã trân trọng NL. Tôi không rành về kỹ thuật ca diễn, nhưng tôi thưởng thức theo kinh nghiệm và trực giác nên tôi không có khả năng phân tích như anh. Tôi xem anh là một master về vấn đề nầy. Tôi nhớ vài năm trước đây, tôi có đọc quyển ” Theo chân những giọng hát..gì gì đó!” của HT An, có viét về ca sĩ NL một hai trang, tôi thật muốn phone cho ông ta quá! Tả những lọn tóc quăn xoã trên vai NL, ông ta bảo là giống như những cọng mì ăn liền(sic), chắc ông ấy thức đêm viết nên đói bụng, còn phân tích những ưu điểm, những kỹ thuật khéo léo mà tự nhiên, sự thu hút đặc biệt của chất giọng của NL, tài trình diễn những bài khó một cách dễ ợt (!) thì tôi không thấy ông ấy nói đến. Do đời sống gia đình, tôi chịu ảnh hưởng của một người anh mà tôi thương nhất trong các anh .Anh tôi, từ nhỏ đã nghe nhạc Pháp, Tây Ban Nha, nhạc classic. Chúng tôi sống ở một tỉnh nhỏ, gần sông Hậu giang, trứơc nhà là con đường cây cao bóng mát, có một hồ nước trong xanh, một sân tennis nằm ở giữa hồ và sông Bassac(tên cũ), cảnh vật thật nên thơ, con người thật hiền hòa. Tôi còn nhớ mỗi khi anh đi học, anh cất cái hộp kim hát máy Odéon quay tay, nên khi tôi muốn nghe ,tôi phải lục lọi trong hóc kẹt của máy, hay trong hộc bàn để tìm một cây kim, cũ cũng không sao miễn quay ra tiếng là được. Thời đó là Edith Piaf, Renée Lebas, Charles Aznavour, Yves Montand…Đó là những năm 50, tôi còn là một cậu bé học lớp 4, lớp 5 còn gọi là cours moyen. Rồi sau này,những năm cuối của 50, đầu 60, tôi đi học ở Sàigòn,phong trào phòng trà ca nhạc, tôi mê giọng hát Dalida, thuộc lòng bản Histoire d’un amour, Bambino. Về nhạc Việt thì Thái Thanh, Mai Hương nhưng có một ca sĩ ca bài L’amour chante rất du dương, êm dịu, đó là ca sĩ Trúc Mai-cô vừa xuất hiện trên Paris By Night năm nay. Tôi mê Edith Piaf với Mon Légionnaire, Hymne à l’amour, La Foule, Padam …Thái Thanh với Tình Ca, Dòng sông xanh và sau này, nằm buồn trong trại tỵ nạn Phanatnikhom của Thái lan, nghe Teresa Teng (Đặng Lệ Quân) ca tiéng Tàu, tiéng Nhựt…cũng hay. Nhưng nơi đó là nơi đầu tiên tôi đươc nghe giọng hát của Ngọc Lan ” Trong như tiếng hạc bay qua, Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”! Sau bao năm gian nan khổ sở sau 75, lao động, cải tạo, đói, bịnh, sau bao chuyến vươt biên bất thành, sau mấy lần tù tội thì trại tỵ nạn cũng có thể được xem như là tầng chót của thiên đàng , nhất là có tiếng hát của Ngọc Lan và ảnh nàng trên bìa cái cassette bên cạnh. Tôi cũng phải nhắc đến Khánh Ly trong những năm mà chàng thanh niên nhiều mộng mơ, lãng mạn đang dạy học phải “xếp bút nghiên theo việc đao cung” với những bản Tình Nhớ, Tình Xa, Diễm Xưa, Tuổi Đá Buồn…đã làm tim chàng thổn thức trong khi những khẩu pháo của chàng gởi những tràng đạn yểm trợ đến những đồn bót xa xôi…Ôi những kỷ niệm từ đâu tràn về đến choáng ngộp! Nhưng Ngọc Lan…Ôi ! Giá thử ngay khi trước Liêu Dương cách trở, Duyên chàng Kim đừng dở việc ma chay…Chu Mạnh Trinh đã thương xót một nàng Kiều ” hồng nhan bạc mệnh” nên đã viết Bài Phú Truyện Kiều với những “giá thử, phải chi…”. Trong bài ” Khóc Ngọc Lan “, tôi cũng đã mượn câu dẫn khởi trên để thương tiếc một đời tài hoa vắn số, thế mà khi bài thơ được in lên một tuần báo (ở Sydney) vài tuần sau khi NL mất, thì người ta đã cắt ngắn…cho gọn !
Thay vì : Ôi! Giá thử ngay khi trước …ta mù, ta điếc
Ta khùng điên, ta không biết Ngọc Lan !
Thì nó chỉ còn : Ôi giá thử khi trước ta mù điếc (!)
Thật ra thì mình không thể trách người phụ trách trang thơ, thiển nghĩ có khi cô (Hay ông) ấy cũng chưa từng đọc qua Bài phú Truyện Kiều của Chu Mạnh Trinh nữa ! Chuyện bài thơ tôi xin gác lại, hy vọng nó sẽ xuất hiện trên mục ” ilovengoclan.poems” trong một ngày gần đây. Bây giờ tôi xin trở lại với TNS và lòng tri ân lẫn cảm phục khi đọc bài viết của anh về NL cho tất cả chúng ta. Riêng tôi, tôi có cảm tưởng như là anh viết dùm tôi vậy, cộng thêm phần giải thích về kỹ thuật trình diễn điêu luyện của NL.Phần trên , tôi có nói về Dalida mà tôi mê tiếng hát ở những năm 60. Nhưng có một vài bài Dalida không làm tôi chú ý, nhưng Ngọc Lan lại ca rất hay, bằng lời Pháp hay lời Việt, như bài Il pleut sur Bruxelles (Vương Vấn)Paroles, Quelque chose dans mon coeur. Bài sau nầy Elsa hát, mà bạn tôi ở Paris được tôi cho nghe bản NL hát, anh chàng Pháp này khẳng định là NL ca hay hơn Elsa. Riêng tôi thì không cần ai thuyết phục, mà cũng không cần phải thuyết phục ai, chỉ cần biết là tim tôi thổn thức khi nghe nàng hát, và khi nào bất chợt nhớ ra là nàng không còn nữa thì tim tôi nhói đau, một nỗi đau không bao giờ dứt.